Һэер шаалган

Һэер шаалган
Альган яһан хоерой тэмсэлдээн. Энэ наадан нюуса шэнги.
Һэер шаалган мянга гаран жэлэй саана бии болоһон. Нүүдэлшэдэй бии болоһоор лэ энэ наадан баһал бии гэжэ һанахаар. Элинсэгүүдэймнай тамир бага наһанһаа хойшо үхибүүдые ёһо заншалаа сахихые, түрэл ороноо, газараа хүндэлхые һургана юм.

Залуу баатар заабол һайнаар барилдха, харбаха, мори унаха, һэер шааха ёһотой байгаа.


Зарим зон энэ наадые онсо хатартай гү али бөөнүүдэй заншалтай холбодог.

Эхилээд аалихан арбаха, һүүлээрнь тамиршан яһаяа шэмхэжэ ерээд, туршаад, хурдан шаажархинэ. Яһаниинь лэ хухарна
Һэернэй үнеэнэй 13 яһанай нэгэн болоно.

Утань 30 см болохо,

үргэниинь – 6 см,

бүдүүниинь – 6 мм.

Һэерээ үүсэйн үедэ, намартаа бэлдэдэг.

Яһаяа һайнаар бусалгажа, мяханһаань сэбэрлэдэг.

Һэер шаалган 2012 онһоо хойшо хүгжэжэ эхилээ.

2013 ондо түүхэтэ хэмжээ ябуулга үнгэрөө – түрүүшын мүрысөөн республикын 75 хабаадагшадые суглуулаа.

2014 оной февраль һара соо Һэр шаалган тухай хоердохиео һануулаа. Тэндэ 130 тамиршад ерээ. 1500-аад харагшад суглараа/ Ойхоной һамгадуудай бүлгэм оролсоо.

Сурхарбаанай хубаарь соо Һэер шаалган түрүүшэнхиеэ 2014 ондо ороо. Мүнөө хадаа энэ наадан Этигэл хамбын наадан, Алтаргана, Сурхарбаанууд соо оролсоно. Мүнөө дээрээ мянгаад зон һэер сохидог гэжэ мэдэгдэнэ.

2018 ондо Бурядай бүлгэм түрүүшэнхиеэ Дэлхэйн нүүдэлшэдэй наадамда оролсоо. Кыргызстан гүрэндэ амжалтатайгаар энэ наада харуулаа.
Арганууд
Һэер шаахын үедэ зарим тамиршад гараа зүгөөр гэмтээхэ бэшэ, хухалдаг ушарнууд байгаа юм.

Тиимэһээ арга шадалда ехэ анхарал хандуулха хэрэгтэй. Һэер илахада тиимэшье бэлэн бэшэ.

Альганайнгаа ара талаараа сохидог. Эндэ ехэл шадамар байха хэрэгтэй. Яһаяа ойлгохо хэрэгтэй.

Буруу тооложо, мэдэржэ ябаа һаа, али буруу газар руу сохео һаа, гараа хухалхаар лэ. Хурдан, хатуу сохихо хэрэгтэй. Гарамнай арай һула байха еһотой. Тамиршан нэгэ хэды аалихан сохижо үзэнэ.

Альган хатуурна, яһатайгаа дайралдахадаа. Эндэ хоер гар ажалха еһотой. Гараа хэды хатуугаар баряаб тамиршан, тэрээнһээ илалта дулдыдана.

Мүнөө һэер шаалганай дуратайшуул 30 гаран онол арга хэрэглэнэ.


Дүримүүд
Тэмсээнүүдтэ яһануудые бүхы аймагуудһаа асардаг. Бултыень ниилүүлдэг. Тэрэ сагһаа тамиршад адли эрилтэ доро ороно. Ямаршье асуудалнууд байха еһогүй.

Һүүлээрнь шүүгшэ теэд тамиршад гээд нарин бүдүүгээрнь элирүүлжэ хубаана.

Мүрысөөндэ хэншье оролсожо шадаха – эрэшүүл, эмэгтэйшүүл, хэдышье наһатай зон.

Эхилхэдээ нариихан яһанууд үгтэнэ. Хухалһан хүн удаадахи шатада гарана.

Яһанууд олон һаань, нэгэн илагша гаратарань сохилсоно.

Хэрбээ үсөөн һаань, тамиршадай дунда хубаадаг юм. Саг соо хухалхые шиидэнэ.

Жэшээнь, 25 яһан 5 тамиршад үлөө һаань, хүн бүхэндэ табаад һэер үгтэнэ. Тэдээние хурдан сохихо хэхэрэгтэй.

Эгээл хурданиинб абарга болоно.

Фото: Артем Федотов
Foto: Артем Федотов
Манай эсэгэнүүдэй тамир - sport-rb.ru гэжэ порталай түсэл. Залуушуулай бодолгын болон спортын яаманай сайдай мүнгэн туһаламжаар бүтээгдэһэн.
«Шагай наадан», «бүхэ барилдаан», "һур харбалга", «hэер шаалган» - иимэ үндэһэн нааданууд тухай хөөрэхэбди.
Новости спорта Бурятии
Sport-rb.ru порталай мэдээсэл хойноһоо манай интернет хаягууд дээрэ хараарайгты
Made on
Tilda